تاریخچه پول

تاریخچه پول

فیلسوف یونانی , ارسطو ( ۳۸۴-۳۲۲BC ) در کتاب “سیاست” نتیجه ی تاملات خود درباره ی پول را  بیان داشته است . این فیلسوف برای هر شیئی دو استفاده در نظر گرفته است . یکی هدف اصلی که موضوع برای آن طراحی شده است و دیگری در نظر داشتن آن موضوع برای فروش و یا داد و ستد میباشد . قرار دادن ارزش برای سکه و یا پول کاغذی در زمانهای بعد به منظور تکامل بخشیدن به این داد و ستدها انجام شد. بعد از حدود دو هزار سال اقتصاددانان , دیگر آن تعاریف را کافی نمیدانستند و معتقد بودند اقتصاد بشر اولیه بیشتر بر مبنای کالاهای هدیه ای صورت میگرفته است و بعد از آن زمان که تصورات بشر از “مقدار کالا” تکامل یافت < پول به عنوان یک واسته جهت تبادل کالا بکار رفت . Bc2000 در بعضی جوامع قطعاتی از سنگهای آتشفشان (absidian) بعنوان پول استفاده میشده است . ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد از جو و دام بعنوان واحدی جهت داد و ستد استفاده میشده است . در جوامعی که تجارت کالا رونق بیشتری داشته بشر به فکر استفاده از شیئی با دوام بیشتر که قابلیت استفاده ی مجدد نیز داشته باشد می افتد . هرچه شرایط ابتدایی حیات تکامل میافت و هرچه نیازهای اولیه پالایش میافت , ضرورت تبادل غیر مستقیم کالا بیشتر خود را نمایان می ساخت .

ارسطو معتقد بود زمانی که مردمان یک جامعه نیازمند تولیدات دیگران شدند و صادرات و واردات کالا گسترش یافت , پول ضرورتا مورد استفاده قرار میگیرد . قوانین مکتوب اولیه مانند : قوانین “همورابی ” ۱۷۶۰BC , و یا حتی قدیمیتر از آن , قوانین ارنامی ( Nammu-ur) در BC2050 سعی در مدون نمودن نقش پول در آن جوامع را داشته است .

مشکل اولیه پول دام بوده است که در سالهای ۹۰۰۰ تا ۶۰۰۰ قبل از میلاد استفاده میشده است . دام و کود حاصل از آن نیز زمانی بعنوان وسیله ای جهت داد وستد استفاده میشده است . مدتهای مدید , فلزات بعنوان پول اولیه در مکانهای که یافت میشد مطرح بوده است , زیرا فلز همیشه با دوامتر از سایر اشیا بوده است . طلا بعنوان وسیله ی با ارزشی جهت تجارت به چهار هزار سال قبل از میلاد و آن هم در مصر باستان باز میگردد در حالیکه در زمانهای بیش از آن در مقدونیه نقره همان نقش را بازی میکرد . اولین سکه های طلا متعلق به اهالی لیدیا در۷۰۰ سال قبل از میلاد بدست آمده است . این سکه ها مربوط به دوران هومر بوده و حدود ۴۲/۸ تا ۷۵/۸ گرم وزن داشته اند .

بهرحال مشکلات فراوان داد و ستد کالا باعث رواج روزبه روز پول شده است , مشکلاتی مانند نیاز همزمان به یک کالا و یا برعکس عدم همزمانی وجود کالاها و یا مشکلاتی مانند حمل و نقل کالاها بشر را به فکر استفاده ی روز افزون پول می انداخت . باگذشت زمان بشر به فکر استاندارد نمودن سکه افتاد . اولین تولیدات سکه به حدود ۷۰۰ الی ۵۰۰ سال قبل از میلاد در هند و چین اتفاق افتاده است . طلا و نقره رایجترین مواد جهت ساخت سکه در طول تاریخ بوده است . از ایرانیان نیز حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد نمونه های از سکه های رایج بدست آمده است . رواج داد و ستد بین جوامع مختلف و خطرات مسیرهای رفت و آمد , حتی وجود پول در تجارت را نیز زیر سوال برده بود . در قرون وسطی تجارت اروپاییان مخصوص بازرگانان ایتالیا کالاهای خود را با نوعی از یادداشتهای بدهی ( bills of exchange) داد و ستد میکردند . این برگه ها ( نوع اولیه چک یا سفته) میتوانست حتی موقع سفارش کالا نیز استفاده شود , به عنوان مثال در قرن هجدهم تبادل این برگه ها در انگلستان یکی از رایجترین راه های پرداخت خرید کالا توسط بازرگانان بود است .

راه دیگر پرداخت بصورت” چوب خط ” (tally) بوده است که در قرن دوازدهم میلادی در انگلستان استفاده میشد . ( چوب خط تا حدود چهل سال پیش در ایران جهت خرید نان و یا گوشت استفاده میشد
)

با رایج شدن انواع وسیله های داد و ستد , در قرن هفدهم میلادی آن هم در انگلستان اولین شکل بانکها جهت نگهداری و سپس قرض دادن پول بوجود آمدند .

تجار و بازرگانان ذخیره های طلای خود را در یک بانک اولیه به نام royal mint  گذاشته اند , جاییکه پادشاه چارلز در سال ۱۶۴۰ آنها را توقیف نمودند .

صاحبان طلا در در مراحل بعدی ذخایر خود را در یک موسسه خصوصی نهادند که با گرفتن هزینه آنها را نگهداری مینمود , این موسسه در مقابل دریافت فلزات گرانبها به صاحبان آنها رسید صادر مینمود . به مرور زمان این موسسه این ذخایر را به نمایندگی از صاحبانش به کسانی که نیاز داشتند قرض میداد . از این زمان موسسه “گلد اسمیت” دیگر نه تنها هزینه ای دریافت مینمود بلکه به صاحبان فلزات گرانبها سود نیز پرداخت مینمود .

همه ی این موارد بشر را به سوی بانکداری نوین سوق میداد .

با گسترش تجارت و تبادل کالاها , انتقال ” پول ” نیاز مبرم بازرگانان گردید . بجای آنکه هر بازرگان یا هر موسسه تجاری پول مورد نیاز خود در سرزمین دیگر را با خود حمل کند , سازمانهایی بوجود آمدند که این عمل را در مقابل دریافت دستمزد انجام میدادند . این موسسات به نام شرکتهای انتقال پول معروف هستند .

{این موسسات که لزوما بانک هم نیستند بعنوان موسسات تبدیل پول ( Foreign Exchange Broker  ) یا بطور خلاصه  forex broker در واقع کار و انتقال پول را انجام میدهد }

انتقال” پول” از راه های مختلف صورت میگیرد :

۱ . انتقال الکترونیک که بیشتر از کارتهای بانکی استفاده میشود .

۲ . انتقال معمولی ( Wire Transfer ) که بصورت بانک به بانک میباشد .

۳ . انتقال Giro که بصورت واریز مستقیم به حساب بانکی در مقصد میباشد .

۴ . چک پول که بصورت Money order  یا چک تضمینی در مقصد به گیرنده تحویل داده میشود .